Masewera apakompyuta m'moyo wa Mwana

Masewera apakompyuta ali ndi gulu lalikulu la otsutsa omwe satopa ndikudzudzula msika wamasewera ndi machimo onse akufa. Sindinganene kuti ndimawachirikiza komanso zoneneza zawo. Zowonadi sizili zopanda maziko. Koma ndikufuna kudziwa: kodi masewera ndiwo okhawo omwe ayenera kudzudzulidwa? Kodi mukukumbukira tsoka lachisanu la 1997 m’tawuni yaku America ya Paducah? M’mawa wowala m’mawa woyamba wa Disembala, a Michael Carneal wazaka 14 adatenga mfuti zisanu ndi chimodzi kupita nawo kusukulu. Pambuyo pake adabisala m’mitengo ndikudikirira mpaka pemphero la sukulu litatha. Ophunzira atayamba kutuluka mchalitchimo, adawombera mwachangu ndikupha ana asukulu atatu ndipo ena asanu adavulala kwambiri. Atolankhaniwo adadziwitsa dziko lonse lapansi za tsokalo mosachedwa. Ndikuwona kuti ndikulakwitsa koyamba. Chifukwa chiyani? Anthu ena angaganize kuti: ‘Chifukwa chiyani sindingayese ndekha chinyengo chotere ndikudziwika padziko lonse lapansi?’ Ndikhulupirireni, pali anthu okwanira omwe angaganize choncho. Atolankhani sayenera kuyambitsa malingaliro awo abodza ndi izi. Ndi chikhulupiriro changa. Koma tikukhala pagulu laulere, ndikutsimikiza kuti tili ndi ufulu wolankhula komanso kubisa izi pagulu zitha kutsutsana.

Tsoka ilo, kukayika kwanga kudakwaniritsidwa. Tsokalo lidamveka ku Colorado m’tauni yaying’ono ya Littleton patapita kanthawi. Achichepere awiri a Eric Harris (18) ndi Dylan Klebold (17) adaganiziranso zomwe adakonzeratu omwe adakhala nawo kale ndipo adapita kusukulu pafupifupi migodi makumi anayi yopangidwa ndiwayilesi. Kenako adayamba kuphulitsa migodi ndipo mwamantha adawombera mfuti zawo kwa anzawo akusukulu. Anthu makumi awiri osalakwa adaphedwa. A polisi atafika ‘ngwazi’ ziwirizi zidadziwombera mulaibulale yasukulu. Monga momwe zimakhalira ndi wachinyamata woyamba anyamata awiriwa anali okonda zolimba za DOOM ndi Quake. Atsogoleriwa adakhala nthawi yawo yonse akumenya nkhondo, anali ndi masamba awo pa masewera omwe amawakonda ndikupanga milingo. Pofufuza zifukwa zamanyazi zomwe akatswiri adadodometsedwa ndikufunsa kuti ndani walakwa? Makolo a ana ophedwawo amadziwa bwino lomwe kuti mlandu ndi ndani. Adasumira makampani osangalatsa ndi $ 130 miliyoni. Anabweretsa mlandu kwa eni atatu a masamba azolaula, makampani ochepa omwe akupanga masewera apakompyuta ndi kampani yamafilimu ya Warner Brothers chifukwa cha kanema wawo ‘Basketball Diaries’, pomwe munthu wamkulu amapha aphunzitsi ake ndi omwe amacheza nawo kusukulu. Komabe nkhawa yayikulu inali pamasewera ankhanza. Woyimira milandu adaumiriza kuti masewera omwe makampaniwa amapanga ‘akuchita zachiwawa m’njira yosangalatsa komanso yosangalatsa’.

Ndingafunse, chifukwa chiyani masewera ndi omwe amayambitsa vuto? masewera atsopano zikwizikwi amabwera chaka chilichonse ndipo anthu zikwizikwi amawasewera. Zomwe zili m’masewerawa sizingafanane ndi kuchuluka kwa zodetsa m’mafilimu. Lingaliro langa ndiloti makanema alibe ochita nawo zachiwawa. Makanema akuwonetsa zinthu zowopsa: m’mene milandu iyenera kukhazikitsidwa ndikukhala kosangalatsa kupha anthu onga inu. Mbali iyi masewera amakhala osakwanira. Kupatula makanema tili ndi TV pomwe lipoti lililonse lachiwawa limawonetsa mitundu yakupha ndi chilichonse chomwe chilipo. Osadandaula za izi? Khotilo lidavomereza mosavomerezeka kuti masewerawa adakhudzidwa ndi matenda aubongo a Michael. Komabe, kumufufuza kunamuwonetsa kukhala wokwanira! Pambuyo pake adaweruzidwa kuti akhale m’ndende moyo wonse popanda kulandira tikiti yapa tchuthi mzaka 25 zoyambirira za nthawi yake. Harris ndi Klebold adzaweruzidwa ndi khothi lina.