Limbikitsani Maluso Oganiza ndi Masewera
Palibe kukayika pa izi, kugwiritsa ntchito masewera apakompyuta ndi njira yabwino yolimbikitsira ana kukulitsa gawo lawo la malingaliro. Zosankha zanu zosangalatsa mwana wanu zingawoneke ngati zochepa. Anthu ambiri amalola ana awo kuthera nthawi yochuluka akuwonerera TV. Koma, zili ndi phindu lanji? Ngati mukufuna kuti aphunzire kena kake atazunguliridwa, mwasokera kwathunthu. Koma, ngati mutawerenga pa kompyuta, kutsitsa masewera abwino, mutha kuwalimbikitsa kuti aphunzire zambiri ndipo mulimbikitsanso luso loganiza bwino.
Kuganiza sichinthu chomwe aliyense angathe kuchita bwino. Tsopano, tikunena pano za malingaliro omwe amapita limodzi ndi kuthetsa mavuto. Kwa ana ambiri, izi ndi zomwe amalimbana nazo. amayi kapena abambo nthawi zonse amasamalira mavuto. Ngati china chake sichili bwino, ingoyitanani amayi kapena abambo. Ngakhale pawailesi yakanema, yomwe ili ndi moyo weniweni komanso ‘zovuta’ zongopeka zomwe zikuyenera kuthetsedwa, palibe chilimbikitso kwa ana kuti apeze yankho. Kodi chimachitika ndi chiyani? Amangokhala nkumayang’ana ndikulola wina kuthana ndi vutolo.
Koma, chimachitika ndi chiyani akakula kapena ngati ali ndi vuto lomwe akuyenera kuthana nalo? Kodi amadziwa kusanthula malingaliro awo, malingaliro awo, ndi kupeza yankho lolondola? Ambiri satero. Koma, ngati mungafune kuti mwana wanu akhale amene amadziwa kusinthana kuti athane ndi vutolo, lingalirani kuwalola kuti azikhala kutsogolo kwa kompyuta mosiyana ndi kanema wawayilesi.
Chabwino, nthawi yochuluka patsogolo pa kompyuta siyabwino kwambiri, koma pali njira zomwe mungapangire nthawi yomwe mumalola kuti azikhala pamakompyuta kuti akhale nthawi yabwino. Izi ndi zomwe muyenera kungowonjezera zomwe akuchita. Pali masewera angapo abwino omwe angagwiritsidwe ntchito kupangitsa kulingalira kwa ana. Kwa anthu ambiri, iyi ndi njira yabwino kwambiri yolimbikitsira ana kuphunzira momwe angathetsere mavuto osawalola kutero! Inde, chifukwa masewera ndiosangalatsa, mwanayo sangalimbane nanu mukamasewera. Mosiyana kwambiri ndi dongosolo la maphunziro, njirayi ikuwoneka kuti ikulimbikitsa ana kuti abwerere kumasewera mobwerezabwereza, chifukwa chake kupeza zokumana nazo zomwe amafunikira kuti aphunzire chinthu chimodzi kapena ziwiri.
Koma, masewerawa ndi ati? Kodi ndi njira ziti zomwe zili kunja kwa mwana wanu? Pali masewera ambiri, ndipo ngakhale tizingolankhula zochepa chabe apa, pezani zomwe zingathandize ndi mwana wanu. Kodi amakonda ndi kusakonda chiyani? Masewera? Anthu oterewa pa TV? Mwinamwake amasangalala ndi malo kapena pansi pa maulendo a madzi. Sakani masewera omwe angawasangalatse komanso kuwalimbikitsa kuti aganizire.
Ena oti aganizire ndi monga Big Thinkers Kindergarten ndi mndandanda wa Freddi Fish Adventures komanso masewera ena ambiri makamaka kwa ana. Izi makamaka ndi za ana aang’ono, koma mupezanso zina zambiri kwa ana okalamba. M’malo mwake, lingalirani kupatsa ana anu achikulire masewera ena okhudzana ndi zithunzi kuti muwathandize nawonso.
Mukapatsa mwana wanu mphatso yokhala wothana ndi mavuto, azithana ndi zomwe zimawachitikira, zazikulu ndi zazing’ono, osawopa kusadziwa momwe angawathetsere. Adzakhala ochita bwino mu dziko lenileni panthawiyo. Zowonjezeranso ndikuti mutha kumva bwino nthawi yonse yomwe amakhala pamaso pa chubu (ngakhale ndi kompyuta osati televizioni!)