Kuchuluka Kwa Nthawi Yama Kompyuta

M’dziko lomwe limakhazikika usiku uliwonse pamaso pawailesi yakanema, zimangowoneka zachilendo kuti anthu ambiri akupeza kukopeka kwa makompyuta nthawi zina kukhala kofunikira kwambiri. Palibe kukaikira kuti ana amachita monga makolo awo amachitira. Amakonda kusangalala ndi intaneti. Ndiwokonzeka kutenga masewera atsopanowa. Koma, nthawi yochuluka bwanji patsogolo pakompyuta ndiyotani nthawi yoyenera?

Palibe kukayika kuti padzakhala anthu angapo omwe amabwera ndikunena kuti ana akuwononga nthawi yochuluka kwambiri pamaso pa kompyuta. Amatha kumaliza kutiuza kuti maso awo abwerera kumbuyo kapena china chake. Mosasamala kanthu zomwe anganene, tikudziwa tsopano kuti ndikofunikira kuchepetsa nthawi yomwe ana amagwiritsa ntchito kompyuta. Tikudziwa izi chifukwa tikudziwa kuti ndizomveka kuti ana omwe amasewera pamakompyuta kwambiri amasula zomwe zimachitika m’moyo limodzi ndi zomwe amangoyerekeza kusewera zomwe zimawaphunzitsa pang’ono.

Monga makolo, zili kwa ife kuletsa zomwe mwana akuchita. Zili ndi ife kuwapatsa kanthu kena koyenera kuti azichita akadali pa intaneti. Pachifukwa ichi, tikutanthauza kuti inu, Amayi kapena Abambo, muyenera kudzipereka kuti mudziwe masewera omwe akusewera komanso masamba omwe akufuna kukaona. Nayi njira yabwino yochepetsera zomwe akuchita.

M’malo mowalola kuti azisambira ndi kukathera patsamba loipa kunja uko, pitirizani kuwatsitsira masewera kapena awiri. Masewera omwe amapezeka pa intaneti ndi osangalatsa, koma kholo likafuna kusankha, zitha kukhala zosangalatsa komanso zophunzitsa nthawi yomweyo. Kodi mwana wanu amafunikira masamu? Kenako pitirizani kuwapatsa masewera osangalatsa a masamu omwe amaphunzitsa zomwe amafunikira kuti azigwirizana mosavuta. Izi zitha kuchitidwa pamitu ingapo monga kalembedwe, sayansi, mbiri ndi chilankhulo. Powapatsa masewera apakompyuta ngati awa, amatha kupanga nthawi yawo pakompyuta, chabwino, choyenera m’maso mwanu.

Mungadabwe ndi kuchuluka kwa makolo omwe amangonena kuti, ‘Inde, mutha kusewera pa intaneti.’ Ambiri aiwo sadziwa zomwe mwana wawo akuchita ndikuchita kudziwa kuti akusewera masewera! Inde! Ana ambiri apeza ndikusewera masewera omwe amawakonda ndi mitundu yowala komanso zithunzi. Izi sizitanthauza kuti sangakonde masewera omwe samapereka izi. Koma, mawebusayiti omwe amakonda kuyendera amakhala ndi zotsatsa zomwe zimawakopa. Ntchito yanu ndikuwalozera njira yoyenera.

Chifukwa chake, kubwerera ku funso lathu; nthawi yochuluka bwanji yanthawi yakompyuta kwa mwana wanu? Pakati pa funsoli pali mawu oti, ‘anu’ ndipo zikutanthauza kuti ndi nzeru zanu kuti muganizire zosowa zawo. Ganizirani tsiku lawo ndi zakuthupi, zam’malingaliro, zofanizira komanso zina zonse zofunika pakuphunzitsira kenako onjezerani kanthawi kosewerera makompyuta. Khulupirirani kapena ayi, akumanga maluso omwe adzawafunenso mtsogolo.